نگاه اسطوره ای بر نقش ماهی در ایران پیش از اسلام
بخشی از مطالب:
در فلات تشنه ایران، هنرمندان آرزوی آب و تقدس آب را با نماد ماهی بر
کوزه‌ها نقش بستند، نقشی که یادآور برکت و روزی است. افزون بر این، نزد
ایرانیان، آب، باد، خاک و آتش چهار عنصر مقدس هستند و ماهی در نقش نماد آب
با ایزد بانوی آب‌ها «آناهیتا» همراه می‌شود و به عنوان مظهری از برکت و
باروری نقشی مقدس می‌یابد
«چکیده»
این رساله نتیجه تلاشی می باشد که شامل چندین جنبه است. نخستین جنبة آن
بررسی نقشی است که ماهی به عنوان یک موجود زنده با نگاهی اسطوره ای ایفا می
کند و جنبه دیگر آن بررسی نقوش ماهی در آثار هنری پیش از اسلام می باشد.
اسطوره ابزار شناخت انسان دیرین است. هرچیزی توان اسطوره شدن را دارد،
بنابراین ماهی نیز به عنوان یک جاندار می تواند هم اسطوره باشد و هم سمبل.
نقوش ماهی در پیش از اسلام تقریبا در همه دوره ها دیده می شود. تنها در دوره ماد و پارت یافت نشده است.
«فهرست مطالب»
مقدمه
۱
فصل اول: اسطوره و سمبل
واژه و معنی اسطوره
۳
جهان بینی و کارکرد اسطوره ۸
سمبل ۱۱
فصل دوم: اسطوره و ماهی
اسطوره ماهی
– ماهی و درخت همه تخمه ۱۴
– ماهی و گیاه هوم ۱۴
– ماهی زغازه ۱۵
– ماهی لیوثا ۱۵
– رمز ماهی در جوامع مختلف ۱۶
– نوروز و ماهی ۲۰
فصل سوم: ماهی در ادیان
ماهی در آئین مهر ۲۴
ماهی در دین یهود ۲۶
ماهی در دین مسیحیت ۲۸
فصل چهارم: نقوش ماهی در ایران پیش از اسلام
نقوش ماهی در پیش از تاریخ
۳۱
تمدن عیلام
۳۹
نقوش ماهی در هنر عیلام
۳۹
نقوش ماهی در عصر ماد و هخامنش
۵۲
تاریخ و تمدن هخامنشی
۵۲
نقوش ماهی در عصر هخامنشی
۵۲
نقوش ماهی در عصر پارت و ساسانی
۵۶
تاریخ و تمدن ساسانی
۵۷
نقوش ماهی در عصر ساسانی
۵۷
نتیجه گیری
۶۳
فهرست منابع و مأخذ متن
۶۷
فهرست منابع و مأخذ تصاویر
۷۱
گزارش کار عملی
۷۳
