بخشی از مطلب
تعریف عام آلودگی (pollution) :
-«منظور از آلوده ساختن محیط زیست عبارت است از: پخش یا آمیختن مواد خارجی
به آب یا هوا یا خاک یا زمین به میزانی که کیفیت فیزیکی یا شیمیایی یا
بیولوژیک آن را به طوری که زیانآور به حال انسان یا سایر موجودات زنده و
یا گیاهان و یا آثار و ابنیه باشد، تغییر دهد» (قانون حفاظت و بهسازی محیط
زیست).
-به عوامل ایجاد آلودگی «آلاینده» میگویند.
تعریف عام مزاحمت (Annoyance) :
مزاحمت ایجاد شرایط یا حالت نامطلوب و ناخوشایند در محیط است که موجب
اختلال در کار و زندگی و احساس ناراحتی، آزردگی، ناامنی، تنش و غیره در
افراد میشود. به عوامل ایجاد مزاحمت «مزاحم» میگویند.
نکته بسیار مهم این است که امروزه بیشتر مسائل و مشکلات مشاغل شهری ارتباط
مستقیمی با عملکرد تک تک واحدهای شغلی ندارد بلکه از چگونگی تمرکز،
استقرار، همجواری و مدیریت آنها ناشی میشود که علاوه بر آلودگی، انواع
مزاحمت ایجاد میکند.
تعریف جامع و یکپارچه «آلودگی و مزاحمت»
مفهوم آلودگی بیشتر به آثار درونی و ذاتی فعالیت ها نظر دارد، در حالی که
مزاحمت بیشتر به آثار ثانوی و بیرونی فعالیت ها مربوط می شود. این دو دارای
همبستگی و هم پوشانی شدید هستند و از هم جداناپذیرند و از این نظر «آلودگی
و مزاحمت» یک پدیده و مفهوم واحد به شمار میرود. بنابر این شناسایی و رفع
آثار آلودگی و مزاحمت در صنایع و مشاغل نیز به یک رویکرد یکپارچه و
راهکارهای مشترک نیاز دارد.
تعریف صنایع و مشاغل آلاینده و مزاحم :
صنایع و مشاغل آلاینده و مزاحم صنایع و مشاغلی هستند که میزان آلودگی و
مزاحمت آنها، بر اساس معیارها و شاخص های ساماندهی، بیشتر از حد قابل قبول
است و اختلال و آسیب جدی برای کار و زندگی، سلامت، امنیت، آسایش و رفاه شهر
و شهروندان ایجاد می کنند و نیاز به بهبود، اصلاح و اقدامات ساماندهی
دارند.
ساماندهی چیست؟
ساماندهی یک مفهوم عام کلی می‌باشد که بطور معمول در مقابل آشفتگی و
بی‌نظمی بکار برده میشود. چنانکه این مفهوم در خصوص صنایع و مشاغل به معنی
سروسامان دادن به وضعیت آشفته، نابسامان و در هم ریخته‌ی استقرار و فعالیت
صنعتی و صنفی است.
تاریخچه و سابقه ی امر ساماندهی
نخستین قانون شهرداری (بلدیه ) در سال 1286 هجری شمسی به تصویب رسید و
بعنوان اولین سند توسعه شهر تهران ملاک عمل قرار گرفت . چند سال بعد به
دلیل مشکلات در اجرای این قانون که به دلیل کامل و جامع بودن امکان اجرا در
تهران رانداشت ،اصلاحیه ای بر آن افزوده شد
.
در سال 1334 با تصویب ماده 55 قانون شهرداری ها عملاَ ملاک و معیا ر
ساماندهی بند 20 این ماده قانونی قرار گرفت . در این بند اشاره به جلو
گیری از ایجاد در تأسیس صنایع و مشاغل آلاینده و مزاحم شده است مصادق هایی
از مشاغل نیز ذکر شده و روش ساماندهی نیز به طور کامل بیان شده است (به
توضیحات بخش ضوابط و قوانین مراجعه شود ) در این بند مشاغل به سه دسته اصلی
تقسیم شده اند :
مشاغلی که فعالیت آنها مغایر با اصول بهداشت است و باعث ایجاده دود ، زباله و فاضلاب می شوند.
مشاغلی که مزاحم می باشند از جمله مولد سر و صدا بوده و کلیه اماکنی که به نحوی ازانحا مزاحم می باشند .
در نهایت مشاغل خطر ناک و محترقه ، اقدام های لازم برای سامان دهی اینگونه
فعالیت ها تعطیل واحدهای مزاحم و آلاینده ، تخریب و انتقال به خارج از شهر
در نظر گرفته شده بود .
-ساماندهی یک مفهوم عام کلی می‌باشد که بطور معمول در مقابل آشفتگی و
بی‌نظمی بکار برده میشود. چنانکه این مفهوم در خصوص صنایع و مشاغل به معنی
سروسامان دادن به وضعیت آشفته، نابسامان و در هم ریخته‌ی استقرار و فعالیت
صنعتی و صنفی است.
-هرچند ساماندهی مفهوم کلی است و امری زیربنایی نبوده و بیشتر برخورد،
تعامل و مواجه شدن با وضع بوجود آمده است، در عین حال پدیده‌ای چند بعدی،
بین رشته‌ای گسترده، اثرگذار و برای همه‌ی اقشار مهم است. در صورتیکه
بخواهیم با راهبرد توسعه‌ی پایدار به موضوع ساماندهی صنایع و مشاغل دست
یابیم، ناگزیر به شناخت تمام ابعاد، ویژگی‌ها، زمینه‌ها و جنبه‌های مختلف
اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و … می‌باشیم.
دلایل و ضرورت ساماندهی:
الف- گسترش فعالیت های اقتصادی و رشد سریع انواع مشاغل تولیدی و خدماتی جدید
ب- گسترش سریع شهرنشینی و ظهور کلانشهرتهران و تمرکز شدید صنایع و مشاغل در شهر
پ- حاد شدن مسائل زیست محیطی، اقتصادی و کالبدی- فضایی در شهر تهران
و.....
